AMAÇ
Bilimsel araştırmaların konu seçim safhası,
araştırmanın yürütülmesi ve sonuçlandırılması geniş ve mümkün metebe eksiksiz
bir literatür taramasına bağlıdır. Bugün gerek TÜBİTAK projelerinde gerek
lisansüstü tez önerilerinde gerekse SCI/SSCI ya da diğer önemli indesklerde
dikkat edilen başlıca hususlardan biri literatür taramasının yetkinliğidir. Bir
konu hakkında daha önce yapılmış çalışmalar, o konunun sonuca varması için
gerekli olan her türden kaynak ve materyaller literatür taramasının kapsamında
değerlendirilmektedir. Bu itibarla araştırmacının alanıyla alakalı kaynaklardan
en geniş şekliyle haberdar olması önemli bir görev olarak dikkat çekmektedir.
Öte yandan Türkiyedeki bilimsel araştırmaları etik yönüyle yasal bir zeminde
sorumluluğa kavuşturan Üniversitelerarası Kurul Bilimsel Araştırma Ve Yayın
Etiği Yönergesi de araştırmacının etkili bir literatür taraması
gerçekleştirmesini öngören ilkelere sahiptir. Bu önemden hareketle dil ve
edebiyat araştırmalarında fizikî veya dijital her türlü kaynağa ulaşmanın son
derece önemli olduğu açıktır. Nitekim literatür kelimesiyle eşdeğer
kullandığımız edebiyat ve onu kapsayan dil, kaynak geçmişi binlerce yıl
öncesine dayanan geniş bir literatür tarama zenginliğine sahiptir. Sadece Türk
dili ve edebiyatı değil, edebiyatımızı yakından ilgilendiren Arap, Fars,
Fransız, Rus, Alman ve İngiliz edebiyatlarını da dikkate aldığımızda dil ve
edebiyat alanında çalışan bir araştırmacının bakması gereken kaynakların
geçmişinin yüzlerce hatta yerine göre binlerce yıl öncesine götürmek mümkündür.
Dolayısıyla böylesine geniş bir literatür zenginliğinde, bilgiyi hızlı, güvenli
ve ekonomik bir yolla elde edip işlemek için internet ortamındaki dijital
kaynaklardan yararlanmak zorunlu hale gelmiştir. Üstelik dünya genelinde
başgösteren ekonomik darboğazlar, birçok yönüyle tasarruf anlamında gelen
uzaktan ve açık erişim sistemlerinin önemini artırmaktadır. Bu itibarla eğitim
etkinliğimizin amacı Dil ve Edebiyat araştırmalarında kullanılabilecek olan
(yan disiplinlerle alakalı olanlar dâhil) fizikî ve dijital kaynaklardan en
verimli bir şekilde nasıl yararlanılabileceğini katılımcılara göstermektir.
Amacımız doğrultusunda literatür taraması esnasında oluşabilecek boşlukları en
aza indirgemek esasına dayalı teknikler ve ipuçları gösterilecektir. Örnek
vermek gerekirse YÖK TEZ sayfasında Ahmet Mithat Efendi, Ahmed Midhat Efendi,
Ahmed Mithat Efendi, Ahmet Midhat Efendi aramalarının tamamı farklı sonuçlar
vermektedir. Ya da Fuzuli, Fuzûlî, Fuzûli sorgusunda olduğu gibi uzun ünlülerin
yazımındaki farklılıklarda sonuçlar da farklı çıkmaktadır. Araştırmacı imlâ farklılığına
dikkat etmeksizin sadece kendi imlâ tercihine göre arama yaptığında diğer
sonuçları görmemektedir. Bu da araştırmanın daha başlangıç aşamasında problemli
olmasına neden olmaktadır. Amacımız geniş bir kaynak portföyü sunmanın yanı
sıra buna benzer tarama ipuçları konusunda araştırmacılarda farkındalık
oluşturmaktır.
KAPSAM
Etkinliğimizin kapsamı dil ve edebiyat araştırmalarında kullanılabilecek her türlü fizikî kaynak ile web tabanlı, açık erişimli, telif hakkı yönünden yasal bir engelleme içermeyen ya da eser sahipleri tarafından gerekli izinleri verilmiş dijital kaynakları, platformları, veritabanlarını içermektedir. Etkinlik kapsamında gerek Türkiye gerekse yurtdışı kaynaklı fizikî ve dijital kaynak platformları, literatür taraması yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlar, gösterilecek kaynaklara ilişkin teknik detaylar paylaşılacaktır. Kâr amacı güden dijital kaynaklar (kamu kurum ve kuruluşlarıyla hayata geçirilen projeler ve mevzuattan doğan yükümlülükler gereği ücret talep eden dijital platform/veritabanları hariç) eğitim etkinliğimizin kapsamı dışındadır. Etkinliğimiz başta Türk Dili ve Edebiyatı olmak üzere dil ve edebiyat alanında lisansüstü eğitim gören öğrencilere yöneliktir. Etkinliğin istenen amaca ulaşabilmesi için katılımcıların soru sormaları ve görüş belirtmeleri özellikle öncelenerek kapsamın amaca hizmet etme kapasitesi artırılacaktır.